Zelfstandig gaan zitten en weer veilig opstaan vanaf het toilet is belangrijk voor de zelfredzaamheid van ouderen. Eén van de manieren om dit zo lang mogelijk te ondersteunen is het inzetten van verhoogde toiletpotten, al dan niet met een losse verhoger die je op de gewone bril kunt vastzetten.
Voor het opstaan en weer gaan zitten is zo’n hoogte inderdaad praktisch: je bent als het ware al een stukje onderweg om op te staan. Het bleek bijvoorbeeld in onderzoek dat naar mate de afstand tussen de vloer en de zitting van de stoel of het toilet groter wordt, cliënten makkelijker en soms weer zelfstandig kunnen opstaan. Het gaat daarbij vaak slechts om enkele centimeters. Wanneer je de zitting van een stoel verhoogt van 43 naar 51 cm, verdubbelt het aantal cliënten dat zelf op kan staan. Indrukwekkend natuurlijk: vandaar dat de oplossing vaak wordt gezocht in de verhoogde potten. Maar: dat is helaas niet het hele verhaal.
Soms is hoger echt niet beter
Er zit in elk geval wel een maximum aan. Als de benen dreigen te gaan bungelen is veilig opstaan niet goed mogelijk. Ook wordt op een te hoge stoel of toiletpot de bloedsomloop in de bovenbenen afgekneld. Dat voelt niet prettig en is ook niet gezond.
Bovendien kan de cliënt problemen krijgen met ontlasten en kan obstipatie krijgen. De zithouding is als je hoog zit namelijk erg ongunstig voor de ontlasting. Hoe dieper je zit, hoe kleiner de hoek tussen het rectum en het anale kanaal en hoe gemakkelijker het ontlasten verloopt. Denk maar aan de ouderwetse Franse toiletten die min of meer op de grond hurken vereisen. Die zijn eigenlijk ideaal, maar ja: opstaan en gaan zitten op zo’n toilet is voor ouderen echt niet te doen.
Daarom zijn er ook die speciale opstatoiletten: als de cliënt eenmaal zit zakken ze naar een gunstiger hoogte zodat de ontlasting makkelijk volgt. En als de cliënt weer op wil staan, helpt de elektrische bril met opstaan.
