Patiënten die besmet zijn met het Corona (COVID-19) virus komen soms aan de beademing op de Intensive Care terecht. Bijzonder daarbij is dat deze patiënten vaak liggend op hun buik worden verpleegd. Dat heeft voordelen voor de zuurstofvoorziening van de patiënt. Maar de til- of transferhandeling naar die houding is ingewikkeld en belastend voor de verpleegkundigen en artsen die erbij betrokken zijn. Zo’n draai naar buiklig en later weer naar ruglig is altijd al lastig, maar zeker als iemand niet bij bewustzijn is en aan allerlei slangen en controleapparatuur vastzit wordt dat nog ingewikkelder.
We zien nu wereldwijd allerlei transfertechnieken en hulpmiddelen opduiken. Ook in ons land wordt gezocht naar de beste manier. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de noodzaak om de patiënt zo veilig en comfortabel mogelijk te draaien, maar zeker ook naar de ergonomische kant voor de betrokken verpleegkundigen. Als Gezond & Zeker maken ook wij ons daar sterk voor.
Kijken we dan naar die technieken, dan zijn er vaak 4 of meer mensen bij betrokken. De hulpmiddelen die gebruikt worden wisselen.
Hier zie je een voorbeeld van een techniek.
De rode draad is wel dat er vaak gebruik wordt gemaakt van (disposable) glijzeilen in allerlei maten en formaten (lakens, tunnels etc.). Vanuit Gezond & Zeker werd al eerder gekeken naar de technieken bij het gebruik van glijzeilen. Daaruit (klik hier voor het volledige onderzoek) bleek dat de techniek waarmee gewerkt wordt veel kan uitmaken. Wat we zien is dat er toch vrij explosief wordt bewogen (hardop tellen en dan 1,2 en 3) en dat is minder gunstig. Daarnaast gebruikt men soms een enkele glijlaag in plaats van een dubbele: ook dat houdt in dat er snel over veilige, biomechanische grenzen heen wordt gegaan. Dat betekent dat er niet wordt voldaan aan de landelijk afgesproken Praktijkrichtlijnen die in de Arbocatalogi staan. Er blijft dus ook bij gebruik van glijzeilen verbetering nodig.
Opvallend is het gebruik van meerdere kussens en lakens. Dat wordt wisselend gedaan en de ervaringen zijn ook wisselend. De kussens zijn bedoeld om de druk op het lichaam van iemand die op zijn buik ligt goed te verdelen, maar de drukverdeling is soms juist nadelig en dat kan drukplekken en blaren veroorzaken. Er is dus nog geen gouden standaard voor zover wij konden nagaan.
Vaak zie je dubbele sets lakens, soms zelfs meer. Ze worden gebruikt om de draaibeweging te maken, al dan niet op een gladde onderlaag. De kussens worden op de patiënt gelegd, vervolgens wordt het laken erover gespannen en boven en onderlaken worden stevig opgerold aan beide kanten tot iemand in een soort strak ingebakerd pakketje lijkt te liggen. Dat wordt ook wel een beetje cynisch een ‘burrito’ genoemd. Daarna wordt de patiënt gedraaid, vaak in meerdere etappes en vervolgens wordt het laken weer losgemaakt en ingestopt. Alle lijnen worden zorgvuldig geschikt en de patiënt in de gewenste houding gelegd en alles wordt gecontroleerd.
Ergonomisch gezien is ook het vastpakken van het opgerolde laken een belastende handeling voor de tiller. Verlichting is aan te bevelen.
Op zich is het gebruik van een plafondtilsysteem een goede optie; ook op de IC. Je kunt met minder mensen iemand veilig, heel rustig en stabiel verplaatsen en draaien en ook iets als het plaatsen of verwijderen van een objecten zoals een Röntgencassette verloopt makkelijker zeker als er een permanent tillaken onder de patiënt blijft. Toch wordt dit nog erg weinig gedaan. 
Vanuit Gezond & Zeker bereiken ons ook vragen hierover en we zijn bezig het op een rijtje te zetten. We horen ook heel graag jullie ideëen en ervaringen om te zien hoe we ook in deze moeilijke tijd de gezondheid van zorgverleners ook ergonomisch zo goed mogelijk kunnen beschermen. Stuur je reacties naar info@gezondenzeker.nl
