Niet alleen het tillen en verplaatsen van cliënten, ook allerlei andere handelingen kunnen belastend zijn voor zorgverleners. Bijvoorbeeld het aan- en uitkleden, wassen en verzorgen van patiënten die veel pijn hebben, erg moe zijn of last hebben van spasmes. Natuurlijk zijn hulpmiddelen essentieel, maar ook dan kan je techniek het verschil maken.
Wie wat weet van haptonomie – de leer van de tastzin – kan daar in de zorg veel voordeel van hebben. Door te letten op de signalen van je eigen lichaam en die van een ander, weet je al snel wat de prettigste onderlinge afstand is. Iedereen kent wel het gevoel dat iemand te dichtbij staat, of te ver weg. Vaak los je dat onbewust op door een stapje te verzetten.
Ook de manier van contact maakt uit. Stel je helpt iemand tot stand en de cliënt wordt boos en begint te slaan. Het kan zijn dat een omvattende manier aanraken die agressie heeft opgeroepen. Leg je handen maar eens volledig om de polsen van een collega. Negen van de tien collega’s zullen dan met hun arm een terugtrekkende beweging maken en meer of minder verstijven. Dit is een natuurlijke angstreactie van het menselijk lichaam bij een opgesloten gevoel. Gezonde mensen zullen zo’n aanraking misschien ook niet prettig vinden, maar doen dan vaak toch wel wat er verwacht wordt. Iemand die dementeert, reageert vaak meer primair door zich bijvoorbeeld over te geven (verslapte spieren), te bevriezen (verstijfde spieren), of agressief te worden. Het verschil kan zijn dat als je jouw hand open en ontspannen neerlegt de cliënt dat als een uitnodiging ziet en automatisch de hand in jouw hand legt.
Op dit filmpje zie je nog een voorbeeld van de invloed van de manier van aanraken en vastpakken
