De matrassoort op het bed van de cliënt heeft veel invloed op het gebruik van glijzeilen. Op hoofdlijnen geldt dat hoe zachter het matras hoe zwaarder het voor de zorgverlener zal zijn. Sommige matrassen kennen daarvoor een zogenaamde ‘zorgstand’ waardoor het matras harder wordt. Dat geeft zeker verlichting, maar neemt het probleem niet weg. Als er alleen maar zachte matrassen beschikbaar zijn, zonder zorgstand, dan verdient het aanbeveling naar oplossingen te zoeken. Glijzeilen zullen dan duidelijk minder effectief kunnen zijn dan bij de hardere matrassen.
Duwen of trekkenDat komt ook omdat je in principe bij glijzeilen kiest voor duwtechnieken in plaats van trektechnieken. Je hoeft bij duwen immers niets vast te pakken (om aan te kunnen trekken) en kunt met ontspannen handen duwen. Maar dat is juist veel moeilijker als het matras zachter is. Je duwt dan immers jezelf vast in het matras en dat kost veel kracht. Daarom zijn bij een zachter matras meestal trektechnieken nodig. Bedenk wel dat de grens voor wat voor trekken nog toelaatbaar is rond de 5 kg-kracht ligt en dat is echt heel erg weinig… Ook zal je in sommige situaties voor je cliënt kiezen om juist niet te duwen maar te trekken. Iemand die heel angstig is, kan het bijvoorbeeld als bedreigend ervaren als je hem van je af duwt, ook als is het bedhek (uiteraard) omhoog.
Als het matras teveel problemen oplevert, ga dan niet door met glijzeilen. Ze zijn dan voor jou domweg geen oplossing; je zult juist meer in plaats van minder risico op klachten aan nek-schoudergordel lopen. En bovendien: je cliënt zal er ook weinig voordelen van merken. Behalve het nagaan of er dan een ander matras mogelijk is, liggen alternatieven voor glijzeilen meer voor de hand. Er valt dan te denken aan bijvoorbeeld verblijfstilbanden die onder de cliënt blijven liggen en zodoende een snelle verplaatsing binnen het bed mogelijk maken. Zoiets kan je ook helpen bij bijv. verzorging van de stuit of het wisselen van incontinentiemateriaal. Dat soort oplossingen werken wèl prima bij zachte matrassen. Ook bij cliënten met een flink overgewicht zijn dat meestal betere oplossingen dan het werken met een glijzeil.
Er zijn ook bijzondere producten zoals een glijdeken die over een deels supergladde onderlaag kan glijden en toch twee stroken heeft die de glijbeweging bij dreigend risico kunnen belemmeren. Let erop dat er bij dit soort dekens wel sprake is van dubbelzijdige glijopties: bij enkelzijdig worden ze snel te zwaar voor jou om te gebruiken. Zo’n glijdeken met dubbele glijopties kan soms een oplossing zijn. Bekijk dit filmpje maar eens zowel voor wat betreft het product als voor wat betreft de techniek van de zorgverleners. Ze kiezen beiden voor een trektechniek, maar hebben het bed in zorgstand, gebruiken dubbele glij-optie, activeren de cliënt en werken ook met het gewone laken om het voor henzelf makkelijker te maken.
Bekijk onderstaand filmpje voor meer informatie. Je kunt ook de gratis e-learningmodule van Gezond & Zeker bekijken.
